Cơ hội việc làm tại Nhật sau khi tốt nghiệp

Những năm gần đây, đối với các bạn trẻ Việt Nam thì du học Nhật Bản đang là một con đường mới với tương lai hứa hẹn, là vùng trời để thực hiện các ước mơ nghề nghiệp. Thế nên, các bạn đã chọn Nhật Bản là điểm đến cho mình thay vì các trường đại học trong nước.

Chính vì vậy, có một số lượng ngày càng tăng các bạn du học sinh mong muốn có được việc làm sau khi tốt nghiệp tại các trường ở Nhật Bản. Cũng có sự gia tăng của sinh viên nước ngoài tham gia thực tập tại các công ty Nhật trong khi họ đang theo học tại các trường cao đẳng hay đại học tại Nhật. Nhưng làm thế nào để tìm được cho mình một công việc ổn định với mức thù lao tương đối lại là những trăn trở với hầu hết các bạn sinh viên. Trong bài viết này chúng tôi xin gợi ý cho các bạn một vài thông tin hữu ích để giúp cho vấn đề tìm việc trở nên dễ dàng hơn.

Thị trường việc làm ở đây thế nào?

Nếu bạn đã biết và hiểu về ngôn ngữ cũng như văn hóa ở đây, Nhật Bản sẽ là nơi tuyệt vời để tìm kiếm một công việc. Trong những năm gần đây, nhu cầu nhân sự tại Nhật ngày càng tăng, khiến cho sinh viên quốc tế có nhiều cơ hội ở lại đây làm việc sau tốt nghiệp, đặc biệt là đối với những người đã học tại các trường đại học ở Nhật. Các cơ hội đặc biệt rộng mở trong một số lĩnh vực phát triển mạnh ở Nhật Bản, gồm có kinh doanh, CNTT và giáo dục.

Tôi có thể làm việc ở Nhật sau khi tốt nghiệp chứ?

Nhật Bản luôn chào đón các sinh viên quốc tế. Để làm việc tại đây sau khi tốt nghiệp, bạn sẽ cần có một công việc hoặc thị thực dài hạn nếu bạn định ở lại Nhật Bản và tìm kiếm công việc. Liên hệ Bộ Ngoại vụ Nhật Bản để biết thêm thông tin về việc cấp thị thực dài hạn.

 * Lưu ý là, để làm việc tại đây, bạn cần quen thuộc với văn hóa và ngôn ngữ Nhật. Có rất nhiều chương trình dành cho sinh viên quốc tế có cung cấp các lớp ngôn ngữ. Hãy xem liệu trường của bạn có hay không và thử tham gia học nhé! Một điều thứ hai bạn cũng cần hết sức quan tâm đó là phải nộp hồ sơ sớm. Dù có rất nhiều công việc có sẵn, nhưng những công việc dành cho các cử nhân thì có thể vẫn sẽ khá cạnh tranh. Nếu bạn muốn bắt đầu sự nghiệp của mình ở Nhật, hãy bắt đầu tạo mạng lưới cho mình ngay khi đặt chân đến đây – bởi vì tất cả những ai đã từng ở Nhật cũng đều biết giá trị của những mối quan hệ. Càng hòa nhập vào cuộc sống ở Nhật, bạn sẽ càng hiểu hơn về Nhật Bản cũng như thị trường lao động mà bạn đang muốn thâm nhập.

I. Nên tìm việc vào thời gian nào? bằng cách nào?

Các thủ tục cần thiết cho một sinh viên nước ngoài tìm việc làm toàn thời gian về cơ bản gần giống như các thủ tục bạn cần làm để trở thành một sinh viên Nhật Bản. Bạn sẽ cần phải nghiên cứu các công ty thông qua các tài liệu tham khảo khác nhau và sau đó liên lạc với công ty mà bạn đang quan tâm. Nhiều công ty Nhật Bản có xu hướng tuyển dụng sinh viên mới ra trường. Do đó, cả sinh viên và các công ty thường thực hiện nhiều hoạt động tuyển dụng và việc làm theo những khoảng thời gian gọi là “mùa tuyển dụng”. Điều quan trọng là bạn cần nắm được những khoảng thời gian như vậy.

Ví dụ:

II. Cách Tìm Việc Sau Khi Tốt Nghiệp Tại Nhật Bản

Lợi thế của sinh viên nước ngoài

Một số sinh viên nước ngoài tìm đến các phòng tư vấn cảm thấy lo lắng về cách tìm việc. Họ lo lắng rằng họ sẽ bị bất lợi hơn so với các sinh viên Nhật Bản, và nói: "Ngay cả những sinh viên Nhật Bản cũng gặp khó khăn để tìm được một công việc, vậy làm thế nào để tôi có thể?". Tuy nhiên, sinh viên nước ngoài có lợi thế là không chỉ biết tiếng Nhật mà còn biết các thứ tiếng khác nữa, và có thể hiểu văn hóa nước ngoài mà người Nhật Bản có thể không biết. Điều quan trọng là bạn phải biết cách vận dụng nó để tìm việc.

Đặc điểm của công ty bạn sẽ lựa chọn

Khi bạn tìm kiếm công việc, bạn nên chú ý xem đặc điểm của công ty đó là gì? Các bạn đã nghĩ về nó như thế nào chưa? Dưới đây, là một số đặc điểm sau:

1. Công ty lớn hoặc các doanh nghiệp vừa và nhỏ

Đối với hầu hết nhân viên trong công ty lớn tại Nhật Bản, khi họ bước vào công ty đó thì họ đã lên kế hoạch làm việc cho 30-40 năm. Vì vậy, trong hầu hết các trường hợp, sau 1-3 năm khi họ bước vào công ty, họ sẽ không được đảm nhiệm những việc kinh doanh quan trọng của công ty. Người tiền nhiệm và những người lãnh đạo sẽ được lợi lớn nhất trong công việc các bạn đang làm. Các công ty lớn của Nhật Bản đều có các chi nhánh ở những thành phố lớn trên thế giới, đặc biệt là ở châu Á. Làm việc trong công ty lớn hứa hẹn cho thu nhập ổn định và công tác an ninh tốt. Ngoài ra, nếu bạn đến ký túc xá của công ty ở (một phòng), bạn sẽ không phải bỏ ra bất kì chi phí nào cho việc sử dụng nhà ở. Trong thực tế, thu nhập của bạn tương đối cao.

Mặt khác, doanh nghiệp nhỏ và vừa thường đưa ra yêu cầu về sức chịu đựng của bạn trong công việc. Vì vậy, bạn sẽ được yêu cầu phải có một thành tích càng sớm càng tốt. Nếu bạn muốn kiểm tra năng lực của bạn, làm việc trong công ty vừa và nhỏ sẽ là sự lựa chọn hợp lý. Các công ty vừa và nhỏ cũng xây dựng được chỗ đứng của mình bên ngoài Nhật Bản, chẳng hạn như ở Trung Quốc và các thành phố lớn khác ở châu Á. Tất nhiên, tiền lương làm việc tại công ty vừa và nhỏ sẽ thấp hơn so với các công ty lớn.

2. Công ty ở Nhật Bản có vốn đầu tư nước ngoài

 Công ty ở Nhật được hoạt động bằng vốn nước ngoài được gọi là ‘'Gaishi”. Thông thường, các nước ở châu Âu hoặc Bắc Mỹ sẽ đầu tư vốn vào các công ty Nhật Bản. Gần đây, các công ty Hàn Quốc và Trung Quốc cũng bắt đầu mở chi nhánh tại đây. Những công ty này có xu hướng tuyển dụng ứng viên có năng lực làm việc tốt cũng như đã có nhiều kinh nghiệm cho công việc sắp tới. Gaishi cũng có thêm chi nhánh khác ở các thành phố tại Nhật Bản. Vì vậy, có thể bạn sẽ bị điều đến một nơi mà bạn không mong muốn. Các Gaishi có mức thu nhập khá tốt, tuy nhiên, hợp đồng lao động của bạn có thể bị cắt, đơn giản chỉ vì sự thay đổi của nguyên tắc kinh doanh.

Trái ngược với tình hình ở Gaishi, một công việc lâu dài tại công ty Nhật Bản vẫn được giữ nguyên bất kể có sự ảnh hưởng của cơ cấu. Loại hình doanh nghiệp này đôi khi đòi hỏi bạn phải đi tiếp khách hoặc đi chơi golf vào cuối tuần với đối tác kinh doanh. Mặt khác, công việc liên quan đến kỹ thuật cũng yêu cầu nhân viên làm việc trong ngày thứ Bảy và Chủ Nhật. Kể cả khi bạn làm việc cho họ trong thời gian dài thì bạn cũng không được thêm khoản phụ cấp nào.

3. Làm việc tại Nhật Bản hoặc ở nước ngoài

Nơi làm việc sẽ được viết trên quảng cáo tuyển dụng. Làm việc tại Nhật Bản bao gồm làm việc tại Tokyo và các thành phố khác ở Nhật Bản. Nhân viên có thể lựa chọn nơi làm việc, nhưng họ phải thực hiện theo quyết định cuối cùng của công ty.

Một trong những lý do mà công ty Nhật Bản tuyển dụng sinh viên nước ngoài là họ có thể sử dụng nhiều ngôn ngữ. Các công ty này hy vọng sinh viên nước ngoài sẽ đóng một vai trò quan trọng trong việc sắp xếp công việc giữa các nhân viên tại cùng một địa phương. Tuy nhiên, công việc này chỉ có thể được thực hiện bởi những người có kinh nghiệm sống tại Nhật Bản.

4. Bạn có thể tìm kiếm thông tin việc làm ở đâu?

 a. Tổ chức tư vấn việc làm

Hiện nay, các trường đại học quốc gia bắt đầu tổ chức một số hoạt động để hỗ trợ sinh viên nước ngoài tìm việc. Mặt khác, các trường đại học tư nhân cũng đóng vai trò quan trọng trong việc giúp đỡ sinh viên nước ngoài tìm công việc phù hợp. Họ mở ra các cuộc hội thảo tìm kiếm việc làm và giúp sinh viên nước ngoài định hướng trong nghề nghiệp. Những cuộc hội thảo như thế này sẽ được tổ chức vào mùa thu khi bạn đang học năm thứ ba của khóa học đại học. Nội dung của những buổi hội thảo chủ yếu là dành cho sinh viên Nhật Bản, tuy nhiên, nó cũng rất hữu ích nếu bạn tham gia tích cực.

Bạn có thể nhận được sự hỗ trợ tìm việc qua văn phòng trường học của bạn hoặc trung tâm giao lưu quốc tế. Hoặc bạn cũng có thể tham khảo tại tạp chí thông tin việc làm cho tất cả học sinh. Một số công ty có thể tuyển dụng cả sinh viên Nhật Bản và sinh viên nước ngoài. Nếu bạn quan tâm đến bất kỳ công ty nào, bạn không nên ngần ngại cho họ biết những lợi thế của bạn.

b. Trung tâm dịch vụ việc làm cho người nước ngoài

Trung tâm dịch vụ việc làm cho người nước ngoài (thuộc thẩm quyền của Bộ Lao động, Y tế và Phúc lợi) cung cấp thông tin và tư vấn tuyển dụng cho người nước ngoài muốn làm việc tại Nhật Bản. Trung tâm cũng giới thiệu việc làm cho người dân hoặc đưa ra lời khuyên về thủ tục cư trú tại Nhật Bản.

JASSO – một tạp chí có tên là “thông tin dành cho sinh viên nước ngoài tìm kiếm việc làm”. Tạp chí này cung cấp các thông tin như: làm thế nào để tìm kiếm việc làm, tài liệu giới thiệu, các trang web tuyển dụng, làm thế nào để liên lạc với các công ty, điều kiện thay đổi visa, kinh nghiệm của người đi trước…

- Trung tâm dịch vụ việc làm dành cho người nước ngoài ở Tokyo

• Địa chỉ: 160-0021 Tầng 1 Hello Work Shinjuku Bldg, 2-42-10 Kabukicho, Shinjuku-ku, Tokyo
• Tel: 03-3200-8609
• Fax: 03-3204-8619

Thời gian làm việc: 9:30-16:00 (đóng cửa thứ Bảy, Chủ Nhật, các ngày nghỉ lễ quốc gia và ngày lễ năm mới)

- Trung tâm Dịch vụ việc làm cho người nước ngoài ở Osaka

• Địa chỉ: Osaka-Ekimae Bldg.15F ,1-2-2 Umeda, Kita-ku, Osaka-shi, Osaka-fu zip 530-0001
• Tel: 06-6344-1135
• Fax: 06-6344-1134

Thời gian làm việc: 10:00-18:00 Thứ Hai đến Thứ Sáu (đóng cửa ngày thứ Bảy, Chủ Nhật, ngày lễ quốc gia và các ngày lễ năm mới)

c. Sử dụng tạp chí việc làm

Có rất nhiều tạp chí dành cho sinh viên nước ngoài tìm kiếm việc làm sau khi tốt nghiệp. Chẳng hạn như: Thông tin việc làm cho sinh viên nước ngoài được xuất bản bởi Tổ chức dịch vụ Sinh viên Nhật Bản. Bạn cũng có thể xem các tạp chí việc làm dành cho sinh viên Nhật Bản. Ví dụ: http://www.jasso.go.jp/index_e.html hoặc: http://www.ifsa.jp/

d. Nhờ sự trợ giúp từ văn phòng giới thiệu việc làm tại trường bạn đang theo học

Nơi đây sẽ có rất nhiều thông tin hữu ích cho bạn trong việc giải quyết vấn đề tìm việc. Văn phòng giới thiệu việc làm của Nhà trường là nơi lưu giữ rất nhiều những báo cáo về hoạt động việc làm của sinh viên trong những năm qua, kèm theo danh sách các công ty tuyển dụng có liên kết với nhà trường hoặc các công ty có sinh viên của trường đang làm việc. Thông thường, các trường Nhật Bản còn có các buổi hướng dẫn kỹ năng xin việc cũng như định hướng cho bạn các công ty, loại hình việc làm phù hợp với khả năng và chuyên môn được đào tạo.

 e. Tham khảo ý kiến từ các giáo sư, các thầy cô giáo trong nhà trường hoặc những cựu sinh viên của trường.

Nhiều công ty có xu hướng cung cấp thông tin tuyển dụng trực tiếp tới các phòng thí nghiệm, nghiên cứu của từng trường học. Đặc biệt là trong lĩnh vực nghiên cứu khoa học và công nghệ thông tin. Do đó, tìm kiếm thông tin giá trị ở các giáo sư, giảng viên hay các thế hệ đi trước là một cách làm rất hữu dụng cho bạn.

5. Các lưu ý khi đến xin việc tại các Công ty

a. Chuẩn bị các tai liệu cần thiết

Bạn nên chuẩn bị để có được những giấy tờ cần thiết trước khi gặp gỡ nhà tuyển dụng, ví dụ như: Bảng điểm hoặc một vài chứng nhận thành tích của bạn.

b. Nhận biết về công ty mà bạn đang muốn tới thăm

Hãy chắc chắn là bạn đã đọc và nắm rõ những đặc điểm riêng biệt và nổi trội của công ty thông qua các quảng cáo hoặc tài liệu mà bạn đã tìm kiếm được. Nghiên cứu chúng một cách tỉ mỉ và vạch ra những điều bạn nên ghi nhớ, đặt thêm một số câu hỏi ấn tượng để nhà tuyển dụng có thể thấy được mức độ am hiểu và sự quan tâm mà bạn dành cho công ty đến đâu.

 c. Xin hãy đúng giờ

Người Nhật Bản rất xem trọng giờ giấc và tuân thủ quy tắc này một cách nghiêm ngặt. Đến điểm hẹn đúng giờ còn thể hiện được thái độ nghiêm túc và tôn trọng đối phương. Vì vậy, bạn hãy xác nhận thời gian và địa điểm của buổi hẹn thật chính xác. Bạn cũng có thể đến sớm hơn giờ hẹn từ 10 – 15p đồng hồ để đảm bảo rằng mọi thứ đã sẵn sàng ngay cả khi xảy ra những sự cố đột xuất.

 d. Tập hợp suy nghĩ của bạn và sẵn sàng để trả lời các câu hỏi

Việc chuẩn bị tốt những hiểu biết về công ty ở điều 2 sẽ giúp bạn rất nhiều trong việc trả lời các câu hỏi mà nhà tuyển dụng đặt ra cho bạn. Những kiến thức then chốt bạn nên quan tâm là tôn chỉ của công ty, mô hình hoạt động, môi trường làm việc và các điều kiện hiện có của nhà tuyển dụng. Cố gắng tìm ra sự phù hợp giữa nhu cầu việc làm, khả năng chuyên môn với các điều kiện hiện có của doanh nghiệp và công việc mà bạn đang muốn xin vào.

III. Chuyển đổi tư cách lưu trú tại Nhật

Người nước ngoài cư trú tại Nhật Bản thường theo 01 trong 27 loại cư trú khác nhau, và các hoạt động được phép thực hiện của họ được xác định bởi loại hình cư trú này. Vì thế, nếu một sinh viên nước ngoài có kế hoạch làm việc toàn thời gian ở Nhật Bản, bạn cần phải thay đổi tư cách lưu trú của bản thân mình.

 Thủ tục áp dụng:

Bạn vui lòng đến văn phòng nhập cư khu vực hoặc huyện nơi gần nhất, hoặc văn phòng chi nhánh để thay đổi tình trạng lưu trú của bạn từ sinh viên sang visa lao động. Bạn nên lạc trước với văn phòng xuất nhập cảnh để xác nhận giờ làm việc của họ. Các tài liệu mà bạn cần trình lên văn phòng bao gồm:

 1. Các tài liệu cá nhân của bạn.

- Hộ chiếu của bạn (hoặc tài liệu Du lịch Ngoại kiều trong trường hợp của những người không có hộ chiếu).

- Thẻ đăng ký của người nước ngoài.

- Đơn xin thay đổi giấy phép tư cách lưu trú. (Có sẵn tại văn phòng xuất nhập cảnh khu vực)

- Sơ yếu lý lịch (Không có định dạng cố định nhưng bạn lưu ý nên ghi rõ lịch sử giáo dục và công việc hiện tại của bạn).

 2. Các tài liệu liên quan đến công ty mà bạn được nhận vào làm việc.

- Một bản sao của hợp đồng lao động của bạn: Nếu không có hợp đồng chính thức, bạn chỉ cần xin văn bản cuộc phỏng vấn hoặc thông báo tuyển dụng của công ty. Tuy nhiên, trong nội dung văn bản cần phải ghi rõ loại công việc và vị trí bạn sẽ đảm nhận (thật chi tiết), thời gian làm việc mà thù lao bạn được hưởng.

- Bản đăng ký hoạt động kinh doanh và báo cáo tài chính của công ty.

- Tài liệu quảng cáo của công ty (mô tả rõ ràng các nội dung kinh doanh và hình thức sử dụng lao động).

 3. Các tài liệu liên quan đến bằng cấp học vấn.

- Giấy chứng nhận tốt nghiệp cao đẳng/ đại học của bạn (Hoặc giấy chứng nhận triển vọng tốt nghiệp). Lưu ý: Bạn cần mang bản gốc đến để làm việc.

* Lưu ý: Sau khi gửi các tài liệu cần thiết, Văn phòng xuất nhập cảnh sẽ tiến hành kiểm tra, xác thực và thông báo cho bạn kết quả qua thư. Cục xuất nhập cảnh sẽ đồng ý cho phép bạn ở lại làm việc neues nội dung công việc và lịch sử cư trú tại Nhật Bản phù hợp với trình độ chuyên môn cần thiết của loại hình cư trú mà bạn đang muốn đổi sang.